💠درس دوم: انواع ستارگان💠

همانطور که در درس گذشته گذشت، قدما در مقام محاسبه وقایع نجومی اعتقاد داشتند که زمین مرکز بوده و تمام ستارگان و سیارات به دور زمین می گردند. این دیدگاه را به اصطلاح، نجوم پوسته پیازی می نامند. در حال حاضر دانشمندان به خورشید مرکزی معتقدند و باور دارند که زمین و سیارات منظومه شمسی به دور خورشید می گردند. با اینکه بسیاری از علما و دانشمندان قدیمی از چرخش زمین به دور خورشید اطلاع داشتند اما با استفاده از دیدگاه زمین مرکزی (یا همان نجوم پوسته پیازی) به این علم شریف می پرداختند. در هر دو صورت هیچ اشکالی پیش نمی آید و استفاده از دیدگاه قدما تنها باعث راحتی و سهولت در محاسبات خواهد شد. نتایج به دست آمده توسط علما و دانشمندان قدیم با وجود اینکه هیچکدام از دستگاهها و ابزارهای امروزی را در اختیار نداشتند حتی امروزه هم دقیق است و این چیزی است که در کتابهایشان کاملا مشهود است، به طوری که گاهی حتی از محاسبات امروزی هم دقیقتر است. بنابراین ما هم مطابق عقیده قدما هیات و نجوم را از روش قدیمی توضیح خواهیم داد و فرض می کنیم که ستارگان به دور زمین می چرخند.

قدما ستارگان آسمان را به دو دسته تقسیم کرده بودند و تعبیر متفاوتی نسبت به دانشمندان امروزی داشتند، یعنی همه اجرام (اعم از ستاره و سیاره) را ستاره یا کوکب می نامیدند.

درس اول: تفاوت علم هیئت و نجوم

علم نجوم:

نجوم جمع نجم به معنی ستاره است. به تعبیری ساده، علم نجوم یعنی علم به ستارگان. نجوم علمی است که راجع به ستاره ها بحث می کند که بطور مثال این ستاره چه مقدار نور دارد، فلان صورت فلکی شکلش چیست و از این دست مباحث که مربوط به احوال ستارگان است.

بنابر قول حق، حتی همین عالم ماده نیز غیر متناهی است و قول تناهی ابعاد باطل است، زیرا همانطور که خداوند نامحدود و غیر متناهی است مخلوق او نیز بر اساس آیه شریفه (قل کل یعمل علی شاکلته) باید غیر متناهی باشد.

و کره زمین جزء بسیار کوچکی از این مجموعه بی کران نظام هستی است، بنابراین همانطور که موجودات کره زمین سبب تاثیر و تاثرات بر همدیگر میشوند، کره زمین هم بر سائر ستارگان و کرات تاثیر میگذارد و همچنین از آنها تاثیر میپذیرد. لذا اثرات تکوینی عجیبی از احوال ستارگان و کواکب، عائد موجودات کره زمین میشود.

در احوال ستارگان و احکام نجومی، قدما کتابهای بسیاری تالیف نموده اند که بطور مثال اتفاقات آینده، امور کشاورزی، سعد و نحس ایام و...، را پیش بینی میکنند.

احکام نجومی ضوابطی دارد که مثلا اگر در فلان مکان، ستاره ها در فلان صورت فلکی جمع شوند تاثیرات تکوینی آنها بر سطح کره زمین چگونه است.

به عنوان مثال حالات کواکب و ستارگان در حین انعقاد نطفه تاثیرات عجیبی بر فرزند خواهند داشت. لذا در روایات ما فرمودند مثلا در اول ماه قمری انعقاد نطفه انجام نشود، که اینگونه روایات ارشاد به اثر سوء تکوینی این عمل در اول ماه است. و چون ما به این تاثیر و تاثرات تکوینی نظام عالم، علم احاطی نداریم، حداقل کاری که میتوانیم انجام دهیم این است که به روایات و دستورات رسیده از لسان اهل بیت علیهم السلام اهتمام کامل داشته باشیم که کلام معصوم از عین واقع حکایت میکند.

درباره این تاثیرات، به عنوان نمونه، این داستان را بخوانید (از کتاب قصص العلماء):